Terugblik DIMEO Connect met Martine van Zijll Langhout: ‘Zorg dat je eerst een goede dierenarts wordt.’

Martine heeft haar carrière gewijd aan in het wild levende dieren en natuurbehoud. Haar werkzaamheden brachten haar over de hele wereld. Ze werkte als gezelschapsdierenarts, in gemengde praktijken en als wildlife dierenarts. Sinds 2013 is zij werkzaam als hoofd van de veterinaire afdeling in ARTIS. Kortom, Martine heeft een bijzondere en boeiende carrière. Tijdens DIMEO Connect nodigde ze de aanwezigen uit om vooral alle vragen te stellen die ze hadden. Een impressie. 

Ik ben student diergeneeskunde. Wat moet je al tijdens je studie doen als je wildlife dierenarts wil worden?

Martine: “Doe vooral wat je nu doet en doe dat met plezier! Wees dus niet té druk met de toekomst. Dat is mijn allergrootste tip. Want wat je nu met enthousiasme doet, neem je mee naar later. Het belangrijkste is om eerst een goede dierenarts en een sociaal mens te worden, dat is de basis. Dan kan je de rest van je leven altijd werk vinden. Want let wel: het beroep van wildlife dierenarts is verre van romantisch en zwaar, en soms ook eenzaam: ’s avonds zit je vaak alleen, weg van familie, in een ander werelddeel. Focus dus allereerst op je persoonlijke ontwikkeling en met algemene ervaring als dierenarts kan je altijd terugkomen naar Nederland. Dat is ook een fijn idee.

Zelf wilde ik eerst allround ervaring opdoen, in de gemengde en gezelschapsdieren, en ook dat werk vind ik ontzettend leuk. Deze ervaring helpt in je werk als wildlife dierenarts, omdat je in het veld nooit genoeg klinische ervaring opdoet. Beter eerst veel huiskatten opereren voordat je aan leeuwen begint. Investeer dus eerst in het worden van een goede dierenarts. Goede dingen kosten altijd tijd. En dat is niet erg. Geniet vooral van wat je op dit moment doet. Het gaat er niet om wat je doet, maar hoe je het doet. En doe het met hart en ziel. Zelf heb ik altijd enorm genoten in de gemengde en gezelschapsdieren praktijk. Ook dat zijn prachtige beroepen.”

"Het gaat er niet om wat je doet, maar hoe je het doet. En doe het met hart en ziel." - Martine

Ik werk nu twee jaar als dierenarts. Als ik een vacature zie in de richting van wildlife, lijkt het alsof je héél veel en lang ervaring moet hebben. Hoe kom ik aan zoveel ervaring om überhaupt in aanmerking te komen?

Martine: “Focus op de ervaring die je al wel hebt. Vergeet niet: voor vacatures wordt de ideale kandidaat omschreven, en die bestaat nooit. Wat voor een wildlife dierenarts belangrijk is, is pure passie. Bij mij kwam deze uit mijn tenen. In het begin heb ik veel vrijwilligerswerk gedaan: mijn eigen tickets gekocht naar Afrika, vrijwillig gewerkt en veel (ook minder leuke) banen erbij gehad om geld te verdienen. Als je hart echt roept, dan ben je bereid om je – ook als het uitdagend en moeilijk is – in te zetten voor wilde dieren. Het is niet echt een keuze, voor mij was dit in ieder geval niet zo. En dát, die passie, herken je bij mensen die je als collega wilt. Want zonder red je het als wildlife dierenarts niet.

Heel veel mensen willen iets doen met wildlife, dus de concurrentie is groot. Voor mij duurde het twaalf jaar voordat er bij ARTIS iets vrij kwam en dat was achteraf mijn geluk, omdat ik hierdoor veel andere dingen heb gedaan. De omweg is vaak veel boeiender dan het doel. Als dierenarts ben je wel al dichterbij dan veel andere mensen. Regelmatig krijg ik brieven van de meest uiteenlopende beroepen (van accountants tot mondhygiënisten) met de vraag hoe ze met dieren, en het liefst wildlife, kunnen gaan werken, dus hey, wij zijn the lucky ones, wij zijn in ieder geval al dierenarts!”

"Wij zijn the lucky ones, wij zijn dierenarts!" - Martine

Waar komt de passie bij jou vandaan?

Martine: “Dat komt door mijn vele bezoekjes als kind aan de dierentuin. Ik ben enorm vóór dierentuinen. Ik was nooit geworden wie ik ben zonder dierentuinen, en veel natuurbeschermers en andere dierenvrienden ook niet. Hoe had ik anders geweten dat al die wilde dieren bestonden? Ik was niet weg te slaan uit Blijdorp en wilde wel drie keer langs de leeuwen. Die passie zat er toen dus al in. Maar waar het vandaan komt? Geen idee. Het is gewoon erg sterk en ik heb gelukkig naar mijn hart geluisterd. Ik denk dat de meeste mensen stiekem wel weten waar ze voor willen gaan, maar dat ze hebben afgeleerd om naar hun gevoel te luisteren.”

Je hebt al heel veel verschillende dingen gedaan. Wat is jouw persoonlijke stip op de horizon?

Martine: “Mijn drijfveer is persoonlijke ontwikkeling. Ook in een baan die niet helemaal bij je past of waar het lastig is, ontwikkel je je en als je dat inziet maakt het niet zoveel uit wat je doet. Je kan dan overal wel iets van maken. Eigenlijk kijk ik altijd naar ‘wat vind ik moeilijk, spannend of eng?’ Zo was voor mij een boek schrijven weer uit mijn comfort zone, omdat ik niet wist of ik kon schrijven. En nu is er opeens alweer een 11^de druk en ben bezig met de Engelse vertaling. Ook geef ik workshops aan bedrijven, begeleid wildernis trails en was te gast bij talkshows. Dat leek allemaal eng, maar dat was het uiteindelijk helemaal niet. Ik wil gewoon nieuwe dingen blijven doen, beter worden in de dingen die ik doe en tegelijkertijd vooral blijven genieten van alles.”

Heb je tijdens je werk in Afrika ook te maken gehad met politieke zaken?

Martine: “Jazeker en het is soms ook echt gevaarlijk. Zo werkte ik veel met neushoorns en was er dan op voorbereid dat ik elk moment een pistool tegen mijn hoofd kon krijgen. Je hebt nou eenmaal veel mensen die geld verdienen aan dieren. En er zijn enorm veel belangen. Wereldwijd worden natuurbehoudsactivisten voortdurend vermoord. In landen waar mensen zich verrijken kom je altijd in gevaarlijk vaarwater als je hiertegen strijd. Dus nogmaals, het is verre van romantisch, dus je moet wel een beetje gek zijn om het te willen.”

Ten slotte

Afsluitend gaf Martine nog een laatste tip: “Je ‘mind-set’ is de basis van het leven. Het gaat er niet om wat je doet of hebt, maar hoe je je voelt over wat je doet of hebt. Wees dus bewust van je eigen gedachten én dat je deze kunt sturen. Focus op waar je nu bent en wat je nu wilt doen, maak keuzes hier daarbij passen. Van daaruit kom je stap voor stap ergens terecht. Staar je daarom niet té blind op één bepaald doel. Want misschien is dat helemaal niet het juiste doel voor jou. Dat geldt ook voor het worden van wildlife dierenarts, want misschien past iets anders veel beter bij je. Go with the flow. Laat dingen gebeuren. Vaak bedenkt het leven het vanzelf voor je en dromen veranderen vaak met de tijd. Je weet vaak helemaal niet wat je wilt over vijf jaar, dus het is zonde om hier teveel mee bezig te zijn.”

Boek “Over het leven in het wild”

Wil jij meer weten over Martine en haar leven als wildlife dierenarts? Lees meer in “Over Leven in het Wild – wat de wilde dieren mij leerden”.

Het leven in de wildernis zit vol uitdagingen, maar door te vertrouwen op zichzelf, haar team en de wilde dieren, vindt Martine haar plek in het wild. Over leven in het wild gaat over het volgen van dromen én wat we van wilde dieren kunnen leren. Levenslessen die ook toepasbaar zijn in ons eigen leven en die ons ervan bewust maken hoe bijzonder de natuur is. – “Over leven in het wild”

Schaf je het boek aan bij WWF dan steun je hiermee alle activiteiten van het Wereld Natuurfonds! Ook verkrijgbaar bij bol.com.

Over Dimeo Connect

Het beroep dierenarts strekt veel verder dan alleen de praktijk. Er is een breed scala aan mogelijkheden en dierenartsen vervullen diverse belangrijke rollen in onze samenleving. Wil je ontdekken welke carrièrepaden er nog meer zijn buiten de praktijk? Dan nodigen we je uit voor een inspirerende DIMEO Connect, waar een dierenarts in een online sessie zijn/haar persoonlijke ervaringen deelt en je laat zien dat hun rol veel verder reikt dan alleen de praktijk. Laat je inspireren door de verhalen van dierenartsen die hun passie op verschillende manieren inzetten.

Onze volgende gast bij Dimeo Connect is Ab Osterhaus. Houd onze nieuwsbrief en socials in de gaten voor meer informatie.